(HIDS) – Chiều ngày 12/12/2024, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM và Hội đồng Tư vấn triển khai thực hiện Nghị quyết 98 tổ chức Toạ đàm khoa học “Tạo tín chỉ carbon trong lĩnh vực giao thông vận tải tại Thành phố Hồ Chí Minh”.
Tọa đàm có sự tham gia của TS. Trần Du Lịch, Chủ tịch Hồi đồng Tư vấn triển khai Nghị quyết 98 , TS. Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển, đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia, nhà khoa học, các doanh nghiệp.
Tín chỉ carbon (carbon credit) là loại giấy phép hoặc chứng chỉ có thể giao dịch, giá trị mua bán và cung cấp cho người nắm giữ tín chỉ quyền phát thải một tấn CO2 hoặc loại khí thải khác nằm trong danh sách khí thải nhà kính.
Theo Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù cho TP HCM, thành phố được thí điểm trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon. Địa phương hưởng 100% nguồn thu từ giao dịch tín chỉ này, dùng chi cho các chương trình, dự án ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển kinh tế xanh, số và tuần hoàn.
TS Trương Minh Huy Vũ cho biết 3 ưu tiên trong kế hoạch tạo tín chỉ carbon giao thông là chuyển đổi xe buýt, xe của lực lượng giao hàng (shipper) sang điện; giảm phát thải nhờ hệ thống đường sắt đô thị (metro) thông qua giảm sử dụng phương tiện cá nhân kết hợp với lắp điện mặt trời trên mái các ga tàu điện.
TS Vũ Anh Tuấn, Đại học Việt Đức, cho hay nếu TP.HCM chuyển đổi 2.600 xe buýt diesel sang xe buýt điện (giai đoạn 1), TP.HCM có thể tiết kiệm 18 tỉ đồng/năm từ việc bán tín chỉ carbon, tương đương 1,5% kinh phí trợ giá xe buýt hằng năm (1.200 tỉ đồng). Ông nhận định hiệu quả tài chính từ tín chỉ carbon không lớn, trong khi quy trình đăng ký phức tạp và mất thời gian.
Còn theo Ông Nguyễn Võ Trường An, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phẩn Sàn giao dịch tín chỉ carbon ASEAN (CCTPA), rào cản kỹ thuật là không nhỏ vì Việt Nam chưa có mức tham chiếu hay đường cơ sở (base line) phát thải giao thông.
Theo TS Trần Du Lịch, nồng độ bụi mịn trung bình năm ở TP.HCM cao hơn 6 lần mức giới hạn của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Tại TP.HCM, trung bình mỗi năm có 1.840 – 3.150 ca tử vong do bụi mịn và gấp 3 – 5 lần số ca tử vong vì tai nạn giao thông là quá cao. Đây là vấn đề lớn của thành phố. Như vậy, thành phố cần xây dựng chương trình riêng để tạo tín chỉ carbon đối với lĩnh vực giao thông.
Để giải quyết vấn đề này, TS Lịch đề xuất nhiều giải pháp nhằm kiểm soát khí thải đến năm 2035. Thành phố cần hoàn thiện hệ thống tàu điện, tăng cường đầu tư ngân sách vào giao thông xanh như: hệ thống metro, xe buýt điện và các phương tiện công cộng không sử dụng nhiên liệu hóa thạch…Bên cạnh đó, TP.HCM cần có các chính sách khuyến khích sử dụng phương tiện xanh như: giảm thuế, hỗ trợ giá cho người sử dụng xe điện; đầu tư trạm sạc… Thành phố cần tối ưu hóa giao thông đô thị; khuyến khích sử dụng nhiên liệu sinh học. Ngoài ra, TP.HCM cần xây dựng hệ thống quản lý giao thông thông minh; ban hành các tiêu chuẩn khắt khe về khí thải đối với các phương tiện giao thông.
